Access Kontrol Nedir

Güvenlik sisteminin en önemli bileşeni Access yani Erişim kontrolüdür.

Fiziki ve Dijital bileşenlerden oluşur.

Access Control ,bir bina yada bilgisayar sistemine erişim yetkisi oluşturan sistemdir.Bir Access Control sistemi fiziki koruma anlamında yapıdaki ikinci kademedir.
Günümüzün en güncel fenomenidir,bir kapı üzerindeki yada kasa üzerindeki şifrli kilit,banka yada ATM deki şifre ve cep telefonlarındaki PIN,access uygulamasıdır.Bar ve gece kulubü kapılarındaki Body lerde ilkel bir access control uygulamasıdır.
Access Control Sistemi
Güvenlik
Emniyet
Duyarlılık
Mahremiyet
istenen yerlerde en tercih edilen uygulamadır.
Sistemin bileşenleri,kapılar,kilitler ve dijital okuyucular ile kontrol panelleridir.

Access Control Sistemi Nasıl Çalışır

Genel olarak,Access Kontrol sisteminde kullanıcılara verilen Erişim kartlarında
1. O karta ait bir numara
2. O kartın kullanıcısı ile ilgili bilgiler
3. O kartın erişim yetkileri ve sınırlandırmalar yer alır.
Erişim kartı bir okuyucudan geçirildiğinde,Okuyucu Kartdaki bilgileri Ana İşlemcideki Erişim Kartı Listesi ile karşılaştırır ya Erişimi Kabul yada Red ederek Log dosyasına kayıt eder.Erişim Red olunduğunda Kontrol Paneli ilgili kapıya ait röleyi çekerek kapıyı kilitler.Erişim,erişim listesine dayanarak RED edilir ise,kapı kilitli kalır.Eğer okuyucudan geçen kart ile erişim listesindeki kod eşleşiyor ise access paneli röle çıkışı vererek kapı kilitini açar.Bu durumda kapı açılması ile oluşacak alarm gözardı edilir.Okuyucu geri besleme yaparak,üzerindeki LED ile kapı zorlamasını KIRMIZI ışıklı LED ile,geçiş onayını YEŞİL ışıklı LED ile durum güncellemesi yapar.
Yukarıdaki senaryo tek okuyuculu bir geçiş için anlatılmıştır.Eğer birden fazla kapı ve erişim bölgesi söz konusu ise bu durumda her bir kullanıcı için bina içerisinde Zonlar oluşturulacak,yetki durumuna göre giriş yapılacak kapılar tanımlanacaktır.Bu tanımlamalar kart okunduktan sonra ek PIN numarası girişi veya Biyometric okuyucular ile sağlanabilir.

- PIN veya geçiş ŞİFRESİ
- Parmak İzi Okuyucu
-Retina Tarayıcı

Kullanılarak erişim alanları yetkilendirilebilir.Çoğu filimlerde yer alan Kesik Parmak veya Çıkarılmış göz ile erişimi engellemek üzere Biyometrik Access teknolojisinde El veya Parmak İzi dışında damarlardaki kan akışınıda kontrol ederek buna göre erişim izni veren sistemler mevcutdur.Öte yandan erişim kurulumunda içeri girişlerde kapı kilidi normalde kapalı olarak düzenlenmeli,yangın çıkış kapıları yangın sinyali gelince dışa açılma poziyonu almalıdır.

CCTV Nedir

CCTV (Closed Circuit Tele Vision ) Kapalı Devre Televizyon kelimelerinin kısaltmasıdır.
İlk olarak 1942 senesinde Peenemünde Almanya'da Siemens AG tarafından Test Standı VII de V-2 roketlerinin atış kontrolünü izlemek için kullanılmıştır.Alman Mühendis Walter Bruch dizayn ve kurulumu gerçekleştiren kişidir.

ABD de ilk defa Vericon adı ile 1949 yılında CCTV sistemi ticari ürün olarak pazara sunulmuştur.Vericon ile ilgili çok fazla bilgi yoktur ancak günümüze gelen tek bilgi ürünün bir hükümet izni gerektirmediğidir.CCTV kayıt sistemi günümüzde roket rampalarında hata tespiti için hala kullanılmaktadır.Öte yandan günümüz roketlerinin kendi bünyelerinde CCTV ve radyonlink sistemi bulunmaktadır.

Suçla mücadele amaçlı olarak ilk CCTV sistemi 1968 senesinde Olean Newyorkda ana caddelerde kullanılmıştır.Görüntüler Olean Polis Departmanına aktarılarak suç kontrolü sağlanmaya çalışılmıştır.

Daha sonraları CCTV bankalar ve mağazalarda hırsızlığı önlemek ve güvenlik amaçlı olarak kullanılmaya başlamıştır.İngilterede ilk uygulama King's Lynn Norfolk olmuştur.

Suçların artışına paralel olarak İngilterede kamusal alanda kamera kullanımı bir patlama yaşamıştır.
Ülkemizde de İstanbul başta olmak üzere MOBESE sistemi ile tüm ilçe merkezlerindeki kameralar aracılığı ile izleme ve takip yapılmaktadır.

CCTV kullanım alanları
-AVM ler
-Oteller
-Ofisler
-Bankalar
-Okullar
-Hastaneler
-Market ve mağazalar,dükkanlar
-Cadde ve sokaklar
-Trafik
İngilterede sadece Londrada 2002 yılı itibari ile tahmini olarak 500.000 adet kamera kullanılıyordu.Buna rağmen CCTV sisteminin suç takibi konusundaki resmi başarısı 2008 yılı resmi kayıtlarına göre
sadece %3 dür.(Liberal Demokrat parti 2008 araştırması-İngiltere)
Istanbuldaki Mobese sisteminde 1179 noktada 4.000 kamera kullanılmaktadır.

CCTV kullanımının büyüyen bir koluda IP Kameralardır.
IP kameralar LAN ler üzerinden Internet Protokolü ile dijital formatlı video iletimi yaparlar.
Bir 3G telefonu veya PC üzerinden uzak noktadaki kendinize ait bir kameranın görüntüsünü izlemeniz mümkündür.Kamu güvenliği açısından bazı IP kameraların izlenmesi ya özel network ağı yada VPN içerisinde mümkündür.

Virtual private network (VPN)-internet yada telekom hatları üzerinde oluşturulan bilgisayar ağıdır.

Akıllı Bina Nedir

Akıllı Bina Nedir sorusuna yanıt vermeden önce,akıl nedir sorusuna cevap vermek gerekir bu bizi bilgi kirliliğinden kurtaracak ilk ve en önemli adımdır.

AKIL, Bir bütünlük birimi içinde düşünme ve yargılamanın gerçekleşmesini, her türlü cisim
ve oluşumun belli ilişkiler sistemi içinde algılanarak
kavranmasını sağlayan insan yeteneğine akıl denir. Kısa bir tanımlamayla, insanın düşünüp taşınma, anlayıp tanıma özelliğine akıl denir.Öte yandan Akıl ölçülebilirdir,düzey farkı oluşturur.
Aklın kullanımı ise Akıl Yürütme olarak bilinir.Akıl yürütme, iki yargıdan yeni yargılar çıkartma işlemidir. Üç türlü akıl yürütme yöntemi vardır: Tümdengelim, tümevarım ve ör-nekseme, Tümdengelim, yargılardan özel yargı çıkarmaktır. Örneğin, madenler ergir; demir madendir, öyleyse demir de ergir. Tümevarım, özel yargılardan, genel yargılar çıkarmaktır, örneğin, ateşin yakıcı olduğunu çeşitli deneylerle öğrenmişizdir. İşte bu deneylerin sonucu olarak ateş yakıcıdır yargısına varmamız tümevarım yöntemiyle akıl yürütmedir.

Bu açıklamalardan sonra bir Bina'dan akıldan söz etmek için o binada bir Akıllı Merkezi Sistemin olması gerekir.Bu sistem aşağıdaki bileşenlerden oluşur.
1.Merkezi Kontrol Odası
PC ve çevre donanımı(Operatör terminali olarak'da adlandırılır.)
Otomasyon Yazılımı
Haberleşme donanımı( Protokol çevirici/PC ye RS232arayüz)
2.Saha Panelleri
3.Saha Elemanları
4.Nihai kontrol araçları
Akıllı Merkezi Sisteminde hangi temel özellikler olmalı
Aklı ve kullanımını tanımlarken sıralanan özellikler aynı şekilde Akıllı Bina için kurulan Yapay Zeka ve Sinir Ağı içinde gereklidir.
1.Anlayıp Tanıma Özelliği - Self Learning Self Adapting özelliği
Bu özellik sistem yazılımında bulunması gereken temel modüllerden birisidir.
2.Ölçme aralığı ve karşılaştırma özelliği.Sampling Rate
3.Ölçümlerin,olayların ansal ve tarihsel kaydını tutma.Datawiev,Dynawiev özellikleri.
4.Ortama ait özellikleri tanıma.Trending özelliği
5.Duruma ilişkin tepki verme.P,PI,PID özelliği
6.Çoklu dil ile anlaşabilme.Açık Sistem Özelliği.
Bu özelliklere sahip bir Otomasyon Yazılımınız varsa o zaman Binanızda skalası yüksek bir Akıldan söz edilebilir.
Akıllı Bir Bina Neleri Kontrol Eder.
1.Enerji Tasarrufu
Enerji Sarfiyatını kontrol altına alarak,enerji tüketiminde ispatlanır bir tasarruf sağlayarak,kendi amortismanını sağlar.Amortisman süresi bazı faktörlere bağlı olarak 6 ay ile 24 arasında kendini tamamlar.
Bu faktörler,dızayn kriterleri,satın almadaki cihaz kapasitelerinin daha büyük oluşu,dış hava şartları bina içindeki kullanım farklılığıdır.Ayrıca Türkiyede bir genel hastalıkdan söz etmek gerekir.Bu da İşletme Personel'inin güya fedakar ve cansiperane "El Mahareti" dir.Binaların %95 inde bu tip İşletmeci personel,kendilerine ihtiyaç duyulsun diye Otomasyon sistemini devre dışı bırakmakta,gelen şikayet yada talebe göre sistemi aç kapa yapmaktadır.Bu tam bir felaketdir.Zira otel ve ofislerde taze havasız,küflü,sağlıksız şartlar bu yüzden yaratılmaktadır.İç hava kalitesinin yetersizliğide dahil olmak üzere,gereksiz sarfiyatlar ne yazık ki bu fedakar tutumlardan kaynaklanmaktadır.
2.Konfor temini.
Konfor ölçülebilir bir değer değildir,zira metabolizma farklılıkları aynı ortamdaki iki insandan birini üşüten bir diğerini terleten Isı şartlarını şaşırtıcı bir biçimde gündeme getirmekte bu ise işletme personelinin el mahareti ile işletilen binalarda konfor sağlanır iken gereksiz harcamaya neden olmaktadır.
Akıllı Sistem genel değerleri yaz-kış sağlar.Genel konforu temin eder.
3.Yönetim Esnekliği
Bina Yöneticisi kendi masasında bulunan terminalden
a.Bina sistemlerinde oluşan arızaların durumunu
b.Teknik ekibin hangi sürede oluşan arızaya müdahale ettiğini
c.Kullanılan enerjinin Yıllık/Aylık/Günlük ve anlık rapor ve grafiklerini.
d.Binaya giriş ve çıkışları
e.Güvenlik raporlarını
f.Yangın sistemini
g.CCTV
h.Personel takibini
yapabilir.
Akıllı Bina Sistemi'ne bağlanması önerilen Bina Servisleri
Binalar kullanım fonksiyonlarına göre özel farklılıklar göstermelerine rağmen genel olarak her birinde insan yaşamına yönelik temel sistemlere sahiptir.Bu sistemlerin her birisi elektrik tüketen aygıtlardan oluşur.
A.HVAC -ıSITMA/SOĞUTMA/KLİMA/KULLANIM SUYU/ATIK SU
1.Isıtma Sistemi(Kazan ve pompalar )
2.Soğutma Sistemi(Chiller ve pompalar )
3.Sıcak su sistemi ( Duş,banyo kullanımı)
4.Havalandırma sistemi (Fanlar)
5.Kullanım suyu sistemi (WC,El yıkama vs)
6.Atık su
B.YANGIN SÖNDÜRME
1.Yangın pompaları
2.Sprinkler tesisatı
C.ASANSÖRLER,YÜRÜYEN MERDİVEN VE YOLLAR
D.KARTLI GİRİŞ
E.CCTV
F.YANGIN ALGILAMA
G.AYDINLATMA
H.ELEKTRİK GÜÇ KONTROLU( JENERATÖR,TRAFO,UPS)

MEHMET EYÜP KIZILOK
Phd.Msc.EE
BEMS Specialist

(CSMA/CD) Nedir

(CSMA/CD ) Carrier Sense Multiple Access/Collision Detection ifadesinin kısaltmasıdır. IEEE 802.3 standardı CSMA/CD LAN ı için fiziki ve bağlantı katmanlarını tanımlar.CSMA/CD LAN i üzerinde bulunan tüm Node lara bağlı istasyonlar Networek'e herhangibir anda erişebilir.Her bir İstasyon Network üzerinden veri yollamaya geçmeden önce Dinlemeye geçerek Network ün kullanımda olup olmadığını anlaması gerekir.İstasyon bir Data iletişim olmadığını anladığı anda kendi üzerinde bulunan Data yı gönderir.Collision yani çarpışma durumu,LAN üzerindeki herhangi iki farklı İstasyon Network ün sessiz olduğunu görüp aynı anda Data göndermek istemeleri durumunda ortaya çıkar.Bunu engellemek üzere Ethernet donanımına Collision Detection Sensor "Çarpışma Hissedici Sensör" takılır,çarpışma algılandığı anda gönderilmeye çalışılan Data gözardı edilerek ilgili istasyonlar Data larını tekrar gönderirler.

Ethernet Nedir

Xerox Corporation'un DEC ve Intel ile yapmış olduğu işbirliği ile 1976 yılında geliştirmiş olduğu LAN mimarisidir. Ethernet bus veya star topolojisi kullanarak 10 Mbps 'e kadar Data Transfer hızını destekler. Ethernet spesifikasyonu IEEE 802.3 standard'ına temel teşkil etmiştir.IEEE 802.3 Fiziki bağlantı ile daha düşük yazılım katmanlarını tanımlar. Ethernet CSMA/CD erişim metodunu kullanarak Network üzerindeki anlık taleplere cevap verir. En yaygın olarak kullanılan LAN uygulamasıdır.Yeni versiyon Ethernet 100Base-T yada Fast Ethernet olarak bilinir,100 Mbps e kadar veri transfer hızını desteklemektedir.En son versiyon ise Gigabit Ethernet olup 1 Gbps data transferini desteklemektedir.

Mehmet Eyüp Kızılok
Phd.Msc.EE
BEMS Specialist